Denizyolu taşımacılığında demuraj ve serbest süre kavramları yükün limanda gemiden indirilme süreleri ile alakalıdır. Denizyolu ticaret trafiğini düzenlemeye yarayan kavramlara daha detaylıca bakalım. Öncelikle “demuraj nedir” sorusunu yanıtlayalım. Demuraj fazla sürelerle bekleme durumunda ödenecek olan masraftır. Bir diğer en çok merak edilen soru ise “serbest süre nedir” olarak karşımıza çıkmaktadır. Serbest süre ise demuraj masrafı olmaksızın konteynerlerin limanda bekleyebilmesidir.
Demuraj Süresi Ne Zaman Başlar?
Konteynerdeki yükün boşaltılması için alıcı ve satıcının yaptığı anlaşma ile belirlenen sürenin aşılması halinde, konteyner başına alıcı veya transferi üstlenen lojistik firması tarafından ödenen gecikme bedelidir. Demuraj ücreti navlun dışında bir ödemedir. Konuya farklı açıdan bakarsak taşımacı firmanın ithalatçı firmaya konteynerini zamanında teslim etmediği için ceza kesmesidir. Bu cezanın altında yatan neden ise konteynerin bir an öne boşaltılıp yeni yüklerle, yeniden yola çıkması isteğidir. Liman trafiğindeki aksamaları engelleyen bu masraf süre olarak özel beyan verildiği tarihten itibaren başlamaktadır.
Demuraj Hesabı Nasıl Yapılır?
Demuraj hesaplaması yapılırken, alıcı firmalara verilen serbest sürenin geçtiği ilk gün baz alınarak hesaplama yapılmaktadır. Hesaplamalarda son gün ise yüklerin konteynerlerden boşaltıldığı ve taşıyıcı firmaya teslim edildiği gün olarak belirlenmiştir. Geminin tahliyesinin gelmesi de demuraj hesaplaması yapılırken başlangıç günü olarak sayılmaktadır. Taşımacı firmalar genelde hafta bazında demuraj ücretlendirmesi yapar. Demuraj masrafları konteyner çeşidi ve büyüklüğüne, liman, ülke ve taşıyıcı firmaya göre değişmektedir bu yüzden her ülke için tek tip masraftan bahsetmek mümkün değildir.
Serbest Süre Nedir?
Serbest süre yani free time; full konteynerli taşıma işlemlerinde konteynerlerin gemiden boşaltılmasına takiben, gemiler taşıyıcı firma tarafından hiçbir ücrete tabi olmaksızın bekletilebilmektedir. Gemilerin ücret talep edilmeksizin bekledikleri bu süreye serbest süre denmektedir. 20 dc ve 40 dc Konteynerler; uluslararası taşımaların çoğunluğu ekipman ihtiyacı duyulmayan 20 dc ve 40 dc konteynerlerle yapılmaktadır. Bu konteynerleri serbest süreleri 7-21 gün arasında değişmektedir. Yakın coğrafyalardan gelen yükleri taşıyan firmaların 7, uzak coğrafyalardan gelen yükleri taşıyan firmaların 21 gün serbest süre vermesi en yaygın uygulamadır. Reefer, opentop ve flatrack gibi özel ekipman içeren konteynerler için genellikle 2-3 gün serbest süre verilmektedir.
Shipeedy.com
